به نقل از «ایران اکونومیست»

حال "سپر اُزنیِ زمین" خوب است

تاریخ انتشار: ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۲۵۲۳۹

هر ساله در تاریخ ۱۶ سپتامبر، روز جهانی "حفاظت از لایه ازن" گرامی داشته می‌شود.

به گزارش ایران اکونومیست، لایه ازن تنها چیزی است که بین موجودات روی کره زمین و اشعه فرابنفش وجود دارد.

همانطور که سازمان ملل می گوید، اگر می توانستیم کل لایه ازن را روی سطح مسطح آب‌های جهای پهن کنیم، کل ضخامت آن تنها حدود سه میلیمتر می‌شد و این همان چیزی است که از ما در برابر تشعشعات مضر فرابنفش محافظت می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دهه‌هاست که می‌دانیم لایه ازن در معرض خطر است و نیاز به حفاظت دارد. سازمان ملل به مدت سه دهه از طریق معاهدات بین‌المللی مانند "پیمان مونترال" در رابطه با موادی که لایه ازن را تخریب می‌کنند، به منظور ترمیم آن تلاش کرده است.

به گزارش دویچه وله و به گفته هواشناسان اداره ملی اقیانوسی و جوی مستقر در ایالات متحده، در اوایل سال جاری میلادی (۲۰۲۲)، مقدار مواد از بین برنده ازن در استراتوسفر زمین با کاهش ۵۰ درصدی به سطحی رسید که آخرین بار قبل از اینکه سوراخ ازن مشکل ساز شود، مشاهده شده بود؛ با این حال تا ترمیم کامل آن راه درازی در پیش است.

لایه ازن چیست؟

لایه ازون لایه‌ای‌ است در ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ کیلومتری سطح زمین (که بسته به شرایط فصلی و آب‌وهوایی ضخامت آن تغییر می‌کند) به ضخامت ۳۰۰ دابسون معادل با سه میلی‌متر در لایه استراتوسفر جو زمین، با غلظت بالایی از مولکول ازن (O۳) که در سال ۱۹۱۳ توسط دو فیزیکدان فرانسوی به نام‌های "شارل فابری" و "آنری بویسون" کشف شد. این لایه با جذب ۹۹٫۹–۹۵ درصد پرتو فرابنفش خورشید، موجب ادامه زندگی بر روی کره زمین می‌شود.

لایه ازن پرتوهای پرانرژی فرابنفش را جذب کرده و آن‌ها را به شکل پرتوهای فروسرخ درمی‌آورد و به سطح زمین می‌فرستد. ازن همچنین بر اثر واکنش‌های شیمیایی بین آلاینده‌های هوا و سایر انتشارات در جو پایین‌تر زمین یعنی تروپوسفر ایجاد می‌شود. در حالیکه ازن یک سپر محافظ در استراتوسفر برای ما فراهم می کند، تماس مستقیم در تروپوسفر می‌تواند برای گیاهان، حیوانات و انسان مضر باشد.

چرا اشعه فرابنفش (UV) برای ما مضر است؟

اغلب گفته می شود که ما به لایه ازن به منظور جلوگیری از اشعه فرابنفش نیاز داریم. می‌دانیم که اشعه‌های خورشید قدرت استریل کردن اشیا را دارند و این می‌تواند ویژگی خوبی باشد اما واقعیت مهم این است که اشعه فرابنفش می‌تواند باعث مرگ شود.

چه چیزی باعث تخریب لایه ازن می شود؟

تا حد زیادی، انسان ها از طریق استفاده از "مواد تخریب کننده ازن" (ODSs) باعث تخریب آن می شوند. گازهایی مانند کلروفلوئوروکربن‌ها (CFCs)، هالون‌ها، CH۳CCl۳ (متیل کلروفرم)، CCI۴ (تتراکلرید کربن)، هیدروکلرو فلوئوروکربن‌ها (HCFCs) و متیل برومید لایه ازن را تخریب می‌کنند. این مواد را می‌توان در یخچال‌ها، دستگاه‌های تهویه، آئروسل، حلال‌ها و آفت کش‌ها یافت.

آیا لایه ازن واقعا سوراخ است؟

پاسخ این سوال "خیر" است. از این پدیده که اغلب به آن سوراخ لایه ازون گفته می‌شود همچنین می توان به عنوان "رقیق شدن چشمگیر" ازون یاد کرد که در بهار در نیمکره جنوبی (اوت-اکتبر) ظاهر می‌شود. در نیمکره شمالی نیز حفره‌های کوچک و سایر تغییرات وجود دارد.

آیا لایه ازن به طور کامل ترمیم می‌شود؟

دانشمندان اظهار کرده‌اند که آینده لایه ازن خوب به نظر می رسد. اگر به اهداف تعیین شده در معاهدات بین المللی پایبند باشیم، ممکن است طی ۵۰ سال آینده - زمانی بین سال های ۲۰۵۰ تا ۲۰۶۵ - به سطوح قبل از سال ۱۹۸۰ میلادی بازگردد. به عنوان مثال، کنوانسیون وین و پیمان مونترال، اولین معاهدات در تاریخ سازمان ملل بودند که در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۹ به تصویب جهانی رسیدند.

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: لایه ازون ، کره زمین ، روز جهانی حفاظت از لایه ازون

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: لایه ازون کره زمین روز جهانی حفاظت از لایه ازون اشعه فرابنفش لایه ازون لایه ازن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۲۵۲۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چگونه می‌شود خورشید زمین را روشن کند اما فضا تاریک باشد؟

شاید تا به حال پیش آمده باشد که از خود بپرسید، چگونه با وجود خورشید که به‌راحتی زمین را روشن می‌کند، فضا تاریک است؟ در واقع چرا فضا با وجود پرشمار ستاره مانند خورشید، همچنان سرد و تاریک است؟ 

چرا با وجود این‌که خورشید زمین را روشن می‌کند، فضا تاریک است؟

به گزارش گجت نیوز، در پاسخی ساده به این سوال باید گفت از آنجایی که نور خورشید در فضا منعکس یا پراکنده نمی‌شود، ما فضا را سیاه می‌بینیم. در واقع در خلا، ذرات و موادی که نور خورشید را پراکنده و منعکس کنند وجود ندارد؛ اما در مورد زمین و با ورود نور خورشید به جو، مولکول‌ها و ذرات جو آن را پراکنده می‌کنند و در نتیجه در طول روز ما آسمان را به رنگ آبی می‌بینیم.

با این وصف، رنگ آبی آسمان حاصل برهم‌کنش نور خورشید با مولکول‌های گاز موجود در جو زمین است؛ پدیده‌ای که به آن پراکندگی رایلی نیز می‌گویند.

از طرفی، رنگ آبی با طول موج کوتاه، بیش از رنگ قرمز در آسمان منتشر می‌شود و به همین دلیل، چشم انسان نور آبی را بیشتر و بهتر تشخیص می‌دهد و همین مسئله سبب می‌شود تا آسمان را به رنگ آبی ببینیم.

همه این‌ها یعنی روشنایی زمین در طول روز حاصل وجود جو است که به انعکاس و پراکنده شدن نور خورشید کمک می‌کند. این در حالی است که فضا یک محیط بی‌نهایت گسترده و وسیع با ذرات و ماده اندک است که قادر به منعکس کردن نور خورشید نیستند. جالب است بدانید در فاصله مدار خورشید تا زمین و در هر ۱۰۰ سانتی‌متر مکعب، تنها یک اتم هیدروژن خنثی وجود دارد.

کانال عصر ایران در تلگرام